جلیل بادام فیروز؛ علیرضا رحمتی؛ نوشین دانش‌پژوه؛ رویا موسی زاده؛ رضا میرزایی
چکیده
سابقه و هدف: اراک یکی از هشت کلان شهرآلوده ایران به حساب می‌آید که آلودگی آن به طور عمده تحت تأثیر فعالیت صنایع مختلف مستقر در شهر یا حومه آن می‌باشد. با استفاده از مدلسازی آلودگی هوا می توان اثر انتشار ذرات معلق و گازهای ناشی از فعالیت های صنایع مختلف را بر محیط زیست منطقه برآورد نمود. این تحقیق سعی در بررسی تأثیر صنایع ...
بیشتر
سابقه و هدف: اراک یکی از هشت کلان شهرآلوده ایران به حساب می‌آید که آلودگی آن به طور عمده تحت تأثیر فعالیت صنایع مختلف مستقر در شهر یا حومه آن می‌باشد. با استفاده از مدلسازی آلودگی هوا می توان اثر انتشار ذرات معلق و گازهای ناشی از فعالیت های صنایع مختلف را بر محیط زیست منطقه برآورد نمود. این تحقیق سعی در بررسی تأثیر صنایع موجود و در دست احداث شهر اراک بر کیفیت هوای این شهر با استفاده از مدل ADMS به عنوان مدل پرکاربرد و مورد وثوق سازمان حفاظت محیط زیست دارد.مواد و روش‌ها: با توجه به اینکه در شهر اراک منابع کانونی از منابع اصلی آلودگی هوا می‌باشند، برای مدلسازی آلودگی هوای این شهر از مدل ADMS-5.2 استفاده و 17 صنعت بزرگ (شامل 98 دودکش) واقع در محدوده شهر به عنوان نقاط آلاینده در نظر گرفته شدند. افزون بر اطلاعات انتشار، اطلاعات هندسی دودکش شامل ارتفاع و قطر دهانه آن و درجه حرارت هوای خروجی نیز وارد مدل شد. به منظور صحت سنجی نتایج به دست آمده از مدلسازی، نتایج اندازه‌گیری های ایستگاه‌های محیطی با مقادیر برآورد شده از مدلسازی با استفاده از ضریب همبستگی خطی پیرسون مورد مقایسه قرار گرفت.نتایج و بحث: نتایج به دست آمده گویای آن بود که غلظت گازهایCO، SO2 و NO2 در همه ایستگاه ها در حد مجاز استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست است. پراکنش ذرات معلق (خطوط هم مقدار) در شهر اراک به سمت غرب و جنوب غربی تا شعاع 3 کیلومتری در جهت باد غالب و نیمه غالب و در محدوده شازند به سمت غرب تا شعاع 1 کیلومتری در جهت باد غالب و به سمت جنوب غرب تا 5 کیلومتری در جهت باد نیمه غالب صورت گرفته است. سپس به غلظت زمینه منطقه یعنی 1/19 میکروگرم رسیده است. تجمع خطوط هم مقدار گاز SO2 در کانون آلودگی شازند تا شعاع 7 کیلومتری در جهت غرب و تا شعاع 10 کیلومتری در جهت جنوب غرب مشاهده می‌شود. تجمع خطوط هم مقدار گاز NO2 مشابه گاز SO2 می‌باشد. شعاع تأثیر گاز CO از اراک به سمت شازند کشیده شده است. تجمع خطوط هم مقدار گاز CO در اراک تا شعاع 5 کیلومتری در جهت غرب و و جنوب غرب صورت گرفته است. تجمع خطوط هم مقدار گاز H2S در شازند تا شعاع 5 کیلومتری در جهت غرب و جنوب شرق و غربی می‌باشد. به طور کلی بخشی از اختلاف بین نتایج نمونهبرداری و مدلسازی نشان‌دهنده وجود منابع آلایندهای است که در مدل دیده نشده و خارج از منابع آلاینده کارخانه‌ها است. در بیشتر ایستگاه‌ها نتایج مدلسازی و اندازه‌گیری گاز SO2 اختلاف زیادی نداشت و ضریب همبستگی داده ها بالاست که بیانگر دقت محاسبات و نقش پررنگ صنایع در نظر گرفته شده بر غلظت این آلاینده گازی است. همچنین، در بیشتر ایستگاه‌ها نتایج اندازه‌گیری‌محیطی گاز NO2 نسبت به مدلسازی کمتر بود که نشان می‌داد صنایع، سهم بیشتری در انتشار این گاز در آن نقاط داشته است. احتمالا به دلیل در نظر گرفتن صنایع در دست احداث، انتشار این آلاینده بیشتر از مقدار موجود تخمین زده شده است. غلظت اندازه‌گیری محیطی گاز CO در همه ایستگاه‌ها بیشتر از نتایج مدلسازی است. صنایع، سهم کمی در بار آلودگی این آلاینده دارند و در منطقه های شهری غلظت گاز مونوکسیدکربن به منابع متحرک و بار ترافیکی وابسته است.نتیجه‌گیری: در مجموع، منحنی میزان‌های آلایندگی شهر نشان داد که کانون آلایندگی در جنوب شرقی اراک و در مجموعه پالایشگاه، پتروشیمی و نیروگاه حرارتی قرار گرفته است. با توجه به اورلی کانتور پراکنش گاز و ذرات، تعدادی از نقاط که در تمام کانتورها در نزدیکترین فاصله به کانون آلودگی بوده است، به عنوان نقاط حساس و دو نقطه به عنوان ایستگاه شاهد و 4 نقطه نیز به عنوان ایستگاه‌های در معرض آلودگی در هر دوره پیشنهاد شد.
محمد یزدی؛ اسماعیل رمضانی؛ بهادر امینیان
دوره 10، شماره 1 ، مهر 1391
چکیده
صنایع آلومینیوم اراک در استان مرکزی قراردارد. این صنعت از نظر اقتصادی ، صنعتی ، سیاسی و استراتژیک نه تنها برای این استان بلکه برای کشور اهمیت دارد و از طرفی به عنوان یکی از چالش های زیست محیطی اراک و کشور مطرح است. بررسی تهدیدات و فرصت های زیست محیطی این صنعت و اثرات آن بر امنیت محلی و ملی به عنوان موضوع این پژوهش برای نخستین بار مورد ...
بیشتر
صنایع آلومینیوم اراک در استان مرکزی قراردارد. این صنعت از نظر اقتصادی ، صنعتی ، سیاسی و استراتژیک نه تنها برای این استان بلکه برای کشور اهمیت دارد و از طرفی به عنوان یکی از چالش های زیست محیطی اراک و کشور مطرح است. بررسی تهدیدات و فرصت های زیست محیطی این صنعت و اثرات آن بر امنیت محلی و ملی به عنوان موضوع این پژوهش برای نخستین بار مورد بررسی قرار گرفت تا بتوان از آن بعنوان الگوئی برای سایر نقاط کشور سود جست. پرسش اساسی دراین پژوهش این بود که تخریب منابع زیست محیطی ناشی از فعالیت آلومینیوم اراک چه تاثیری بر امنیت ملی کشور دارد. در نهایت با ایجاد رابطه منطقی در فرآیند سه مولفه محیط زیست، توسعه و صنعتی شدن و امنیت ملی ، شرایطی فراهم گردد تا هم روند توسعه و محیط زیست حفظ گردد و هم مردم با امنیت روانی در حوزه های اقتصادی، اجتماعی ، سیاسی، اشتغال و معیشت در یک رفاه نسبی زندگی نمایند. بنابر این در این پژوهش این فرضیه مطرح شد که عدم رعایت استانداردهای زیست محیطی باعث وقفه در فعالیت کارخانه آلومینیوم اراک گشته واین امر منجر به بیکاری ، بحران های امنیتی ، اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی، کارگری شهر اراک خواهد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که چالش های زیست محیطی در یک منطقه نظیراراک نه تنها بر امنیت این شهر بلکه بر امنیت ملی نیز تاثیر دارد .
محمدسعید مقدسی؛ سیدمحمدرضا علوی مقدم؛ رضا مکنون؛ عبدالرضا مقدسی
دوره 4، شماره 2 ، دی 1385
چکیده
یون نیترات از مهم ترین آلاینده های منابع آب آشامیدنی شهر اراک می باشد. بر اساس نتایج آخرین تحقیقات، مشخص شده که غلظت نیترات حدود 80 درصد شبکه تامین آب آشامیدنی از شهر بالای 10 میلی گرم در لیتر ( براساس نیتروژن) است که بر اساس استانداردهای معتبر داخلی و بین المللی غیر قابل مصرف برای آشامیدن می باشد. از آنجا کعه در دنیای امروز تصمیم گیری ...
بیشتر
یون نیترات از مهم ترین آلاینده های منابع آب آشامیدنی شهر اراک می باشد. بر اساس نتایج آخرین تحقیقات، مشخص شده که غلظت نیترات حدود 80 درصد شبکه تامین آب آشامیدنی از شهر بالای 10 میلی گرم در لیتر ( براساس نیتروژن) است که بر اساس استانداردهای معتبر داخلی و بین المللی غیر قابل مصرف برای آشامیدن می باشد. از آنجا کعه در دنیای امروز تصمیم گیری و برنامه ریزی در سطوح کلان در تمام زمینه ها به خصوص در مورد مسایل زیست محیطی بدونبدون مشارکت مردم امکان پذیر نیست، بنابراین لزوم آگاهی اقشار مختلف جامعه در مورد معضلات زیست محیطی هر منطقه بسیار ضروری است . هدف از انجام این تحقیق تعیین میزان آگاهی افکار عمومی مردم شهر اراک نسبت به آلودگی نیتراتی منابع آب آشامیدنی این شهر و سنجش نحوه برخوردهای متفاوتی است که با این معضل زیست محیطی داشته اند. اطلاعات و داده های لازم جهت تحقیق از پرسش نامه هایی به دست آمده است که در مناطق مختلف شهر توزیع و سپس جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. تحقیقات اولیه نشان می دهد که تقریبا 90 درصد افرادی که مورد پرسش واقع شده اند از پایین بودن کیفیت ظاهری آب آشامیدنی شهر اراک با اطلاع هستند ولی تنها 38 درصد از افراد مزبور از بالا بودن غلظت نیترات در منابع آب آشامیدنی شهر مطلع هستند از این میان تنها 15 درصد از افراد مورد پرسش واقع شده از مخابرات بهداشتی بالا بودن غلظت آلاینده نیترات در آب آشامیدنی آگاهی دارند و عکس العمل تقریبا جدی در قبال این موضوع اتخاذ کرده اند. براساس نتایج این تحقیق اگر چه ارتباط منطقی بین سطح تحصیلات افراد و میزان آگاهی از کیفیت آب آشامیدنی وجود داشت ولی ارتباطی بین سطح تحصیلات افراد با میزان آگاهی از بالا بودن غلظت نیترات و یا مخاطرات بهداشتی آن مشاهده نشد.
