سیدداریوش مقدس؛ اصغر عبدلی؛ بهرام حسن زاده کیابی؛ حسین رحمانی
چکیده
سابقه و هدف: معرفی عمدی یا سهوی گونه های ماهیان غیربومی به اکوسیستم های طبیعی کشور به دنبال تأمین هدف های آبزی پروری، پرورش ماهیان زینتی و کنترل زیستی بوده است. برخی از این ماهیان غیربومی در محیط های آبی طبیعی و مزرعه های پرورش ماهی مهاجم شده و پتانسیل آن را دارند که پیامدهای اقتصادی و اکولوژیکی قابل توجهی را به دنبال ...
بیشتر
سابقه و هدف: معرفی عمدی یا سهوی گونه های ماهیان غیربومی به اکوسیستم های طبیعی کشور به دنبال تأمین هدف های آبزی پروری، پرورش ماهیان زینتی و کنترل زیستی بوده است. برخی از این ماهیان غیربومی در محیط های آبی طبیعی و مزرعه های پرورش ماهی مهاجم شده و پتانسیل آن را دارند که پیامدهای اقتصادی و اکولوژیکی قابل توجهی را به دنبال داشته باشند. از طرفی ریشه کنی گونه های ماهیان غیربومی بویژه در محیط های طبیعی بزرگ، غیرممکن یا بسیار پرهزینه است. در همین راستا، استفاده از مدل هایی که قابلیت شناسایی و غربال گری گونه های غیربومی که پتانسیل مهاجم شدن در زیستگاه های معرفی شده را دارند در حال افزایش است. هدف این پژوهش، ارزیابی پتانسیل مهاجم شدن گونه ماهی تیلاپیای شکم قرمز Coptodon zillii در صورت ورود به تالاب بین المللی انزلی است. مواد و روش ها: از مدل غربال گری تهاجمی گونه های غیربومی آبزی1 برای ارزیابی مهاجم شدن احتمالی تیلاپیای شکم قرمز در صورت معرفی استفاده شده است. این مدل قادر است گونه های آبزی غیربومی از جمله ماهیان غیربومی را با توجه به حد آستانه منطقه ارزیابی در دو گروه مهاجم یا غیرمهاجم احتمالی قرار دهد. همچنین تطابق اقلیمی بین گستره بومی تیلاپیای شکم قرمز و تالاب انزلی با سیستم اقلیمی کوپن-گایگر2 و نرم افزار کلایمچ3 انجام شده است. در ارزیابی تغییرات اقلیم در مدل AS - ISK از سناریوی احتمالی تغییر اقلیم آینده بر اساس مطالعات مربوطه موجود استفاده شده است. نتایج و بحث: خروجی ارزیابی با مدل AS - ISK عدد خطر 44 بود که بالاتر از 75/11 حد آستانه مدل برای تالاب انزلی بوده و بیانگر بالا بودن پتانسیل مهاجم شدن تیلاپیای شکم قرمز در صورت ورود به تالاب انزلی است. همچنین تطابق اقلیمی بین زیستگاه اصلی تیلاپیای شکم قرمز و تالاب انزلی با استفاده از سیستم اقلیمی کوپن-گایگر بالا بود و حداقل یکی از زیستگاه های بومی تیلاپیای شکم قرمز در این سیستم در طبقه اقلیمی مشابه با تالاب انزلی قرار دارد. خروجی مدل Climatch برای این گونه 0.87 به دست آمد که نشان دهنده تطابق بالای اقلیمی بین گستره بومی این گونه و منطقه ارزیابی – تالاب انزلی - بود. ارزیابی تغییرات اقلیم مدل AS - ISK در نتیجه نهایی ارزیابی، اثر افزایشی داشت. فاکتورهایی که در نتیجه ارزیابی تیلاپیای شکم قرمز بیشترین تأثیر را داشتند شامل تطابق اقلیمی، تغییر اقلیم احتمالی، ویژگی های زیست شناختی و وضعیت مهاجم شدن آن در دیگر منطقه های خارج از گستره بومی اش بودند. مقایسه نتایج استفاده از این مدل برای گونه غیربومی تیلاپیای شکم قرمز در تالاب انزلی و چند منطقه دیگر در کشورهای همسایه نشان داد که این گونه غیربومی در این منطقه ها هم از پتانسیل بالای مهاجم شدن برخوردار بود. نتیجه گیری: با توجه به اینکه گونه های ماهیان غیربومی همواره مورد توجه برای توسعه آبزی پروری در کشور هستند. برای اجتناب از پیامدهای زیانبار محیط زیستی یک ابزار ارزیابی سریع نیاز است. ارزیابی پتانسیل مهاجم شدن گونه های ماهیان غیربومی با مدل AS -ISK می تواند برای پیش بینی پتانسیل مهاجم شدن ماهیان غیربومی در حوضه آبریز تالاب انزلی و دیگر منطقه ها به منظور کمک به مدیران حفاظت، تصمیم گیران و سیاست گذاران طرح های آبزی پروری مورد استفاده قرار گیرد.
مرتضی داودی؛ عباس اسماعیلی ساری؛ نادر بهرامی فر؛ سید محمود قاسمپوری
دوره 8، شماره 1 ، مهر 1389
چکیده
آلاینده های گوناگونی به تالاب شاد گان که یکی از بزرگترین تالاب های کشور است وارد می شوند. یکی ازاین آلاینده ها ، باقیمانده آفت کش های آلی کلره از جمله د. د. ت و متابولیت های آن است که در گذشته برای کنترل آفات مورد استفاده قرا رمی گرفته است. د.د.ت و متابولیت های آن (p,p/-DDD ,o,p/-DDE ,p,p/-DDE ,o,p/-DDT ,p,p/-DDT در 5 گونه مختلف از ماهیان خوراکی تالاب شادگان و ...
بیشتر
آلاینده های گوناگونی به تالاب شاد گان که یکی از بزرگترین تالاب های کشور است وارد می شوند. یکی ازاین آلاینده ها ، باقیمانده آفت کش های آلی کلره از جمله د. د. ت و متابولیت های آن است که در گذشته برای کنترل آفات مورد استفاده قرا رمی گرفته است. د.د.ت و متابولیت های آن (p,p/-DDD ,o,p/-DDE ,p,p/-DDE ,o,p/-DDT ,p,p/-DDT در 5 گونه مختلف از ماهیان خوراکی تالاب شادگان و تاثیر وزن ، سن و نوع رژیم غذایی بر غلظت این آفت کش و مابولیت ها ی آن مورد بررسی قرارگرفته است. بیشترین غلظت د.د.ت کل به میزان 50/6 نانو گرم در گرم در گونه شیربت و کمترین میزان در گونه کپور به میزان 27/3 نانوگرم برگرم به دست آمد. نتایج نشان داد که غلظت متابولیت p,p/-DDE در همه گونه ها دارای بیشترین و متابولیت p,p/-DDT در گونه بنی 12/0 نانو گرم بر گرم و گونه کپور 09/0 نانو گرم بر گرم، متابولیت o,p/-DDE در گونه شیربت 12/0 نانو گرم بر گرم و شلج 20/0 نانو گرم بر گرم متابولیت o,p/-DDT در برزم 40/0 نانو گرم بر گرم دارای کمترین غلظت بودند. این نتایج بیانگر عدم استفاده جدید از این آفت کش در مزارع اطراف تالاب است .میانگین غلظت د.د.ت و متابولیت های آن در گروه وزنی بیش از 320 گرم (77/6 نانو گرم بر گرم ) و گروه سنی بیش از 3 سال (70/6 نانو گرم بر گرم ) و رژیم غذایی همه چیز خوار (34/7 نانو گرم برگرم )بالاتر بودند .محاسبه میزان جذب روزانه قابل قبول این آفت کش و مقایسه آن با استانداردهای بین المللی نشان دهنده عدم وجود خطر برای ساکنین منطقه مجاور تالاب است
