لطفعلی کوزه گر کالجی؛ پرویز آقایی؛ سجاد سعیدی
چکیده
سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین تحولات اجتماعی جهان در نیم قرن اخیر توسعه شهرنشینی است. به دلیل رشد پراکنده در بسیاری از شهرها در سطح جهان، منابع طبیعی به درستی بهره گرفته نمی شود. افزایش نگرانی‌های زیست‌محیطی، نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی درنتیجه گسترش محدوده‌های شهری، عامل توجه به راهبردهای جدید طراحی و برنامه‌ریزی ...
بیشتر
سابقه و هدف: یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین تحولات اجتماعی جهان در نیم قرن اخیر توسعه شهرنشینی است. به دلیل رشد پراکنده در بسیاری از شهرها در سطح جهان، منابع طبیعی به درستی بهره گرفته نمی شود. افزایش نگرانی‌های زیست‌محیطی، نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی درنتیجه گسترش محدوده‌های شهری، عامل توجه به راهبردهای جدید طراحی و برنامه‌ریزی شهری از جمله راهبرد رشد هوشمند شهری شد. در حقیقت راهبرد رشد هوشمند یکی از مقبول ترین رویکردها برای رویارویی با چنین وضعیتی می‌باشد که در عین حفظ محیط زیست، پاسخگوی نیازهای امروز جامعة شهری باشد.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و عملی است که هدف آن هم‌پوشانی شاخص‌های محیطزیستی محله باشگاه نفت با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند، با روش توصیفی _ تحلیلی انجام گرفته است و به منظور ارزیابی شاخص‌ها و چگونگی وضعیت موجود به روش پیمایشی و سنجش آراء و افکار پیش می‌رود. فرآیند گردآوری اطلاعات تحقیق به‌صورت بررسی متون کتابخانه‌ای بوده و بیشترین منابع مورد استفاده کتاب‌ها و مجلات تخصصی و استفاده از شبکه جهانی اطلاع‌رسانی است. محدوده مورد مطالعه محله باشگاه نفت از منطقه 21 شهر تهران می‌باشد، طبق آخرین سرشماری 1395، جمعیت محله 60.163 نفر می‌باشد، نمونه‌گیری بر پایه روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران با ضریب خطای 5 درصد، نمونه آماری 381 نفر است. در تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری تی تک نمونه‌ای مستقل، استفاده می‌شود.نتایج و بحث: با توجه به مبانی نظری ارائه شده و همچنین پس از بررسی شاخص‌های محیط زیست شهری و شاخص‌های رشد هوشمند شهری و بررسی پیشینه پژوهش‌های آن‌ها، شاخص‌های محیط زیست شهری با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند شهری هم‌پوشانی شدند و در قالب چهار معیار، 12زیر معیار و 47 شاخص مطرح شدند و رابطه شاخص‌ها با زیر معیار و معیار آن‌ها مشخص گردیده است. شاخص‌های پژوهش با استفاده از آزمون آماری تی تک نمونه‌ای مورد بررسی قرار گرفت و پس از سنجش آزمون تی در شاخص‌ها و زیر معیارها مشخص گردید که فقط چهار شاخص از 47 شاخص و دو زیرمعیار از 12 زیرمعیار در حد متوسط هستند. در خصوص 44 شاخص و 10 زیر معیار دیگر، با توجه به سطح معناداری آن‌ها، در برخی از آن‌ها با توجه مثبت بودن اختلاف میانگین و عددهای کران‌های بالا و پایین بدست آمده نشان دهنده شدت در آن شاخص یا زیرمعیار بوده و در مابقی آن‌ها با توجه منفی بودن اختلاف میانگین و عددهای کران‌های بالا و پایین بدست آمده نشان دهنده ضعف در آن شاخص یا زیرمعیار می‌باشد.نتیجه‌گیری: با توجه به فرض پژوهش که محله باشگاه نفت تا حد متوسط با شاخص‌های هم‌پوشانی شده محیط زیست شهری با تاکید بر رویکرد رشد هوشمند تطابق دارد؛ پس از انجام آزمون مورد نظر و تحلیل‌های صورت گرفته می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که میزان تطابق‌پذیری محله باشگاه نفت با شاخص‌های هم‌پوشانی شده تا حد متوسط نمی‌باشد.
