مسلم حیدری؛ افشین هنربخش؛ مهدی پژوهش؛ مریم زنگی آبادی
دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 29-46
چکیده
سابقه و هدف: در چند دهه گذشته، مدل‌های متعددی از جمله مدل برنامه‌ریزی خطی برای مدیریت و برنامه‌ریزی در حوزه های آبخیز و تعیین الگوی کشت بهینه در برنامه‌ریزی‌های کشاورزی استفاده شده است.روش‌های مدیریت و برنامه‌ریزی برای تخصیص بهینه منابع برای به دست آوردن بیشترین منافع، از مهم ترین ابزارهای کاربردی در زمینه‌های مختلف علوم محیطی ...
بیشتر
سابقه و هدف: در چند دهه گذشته، مدل‌های متعددی از جمله مدل برنامه‌ریزی خطی برای مدیریت و برنامه‌ریزی در حوزه های آبخیز و تعیین الگوی کشت بهینه در برنامه‌ریزی‌های کشاورزی استفاده شده است.روش‌های مدیریت و برنامه‌ریزی برای تخصیص بهینه منابع برای به دست آوردن بیشترین منافع، از مهم ترین ابزارهای کاربردی در زمینه‌های مختلف علوم محیطی از جمله منابع طبیعی، منابع آب و...هستند.هدف از این پژوهش توسعه مدل بهینه استفاده از اراضی با رویکرد زیست‌محیطی با استفاده از ترکیب روش‌های بهینه‌سازی ریاضی برنامه‌ریزی خطی برای تعیین مساحت بهینه کاربری‌های اراضی با روش بهینه‌سازی مکانی تخصیص چندهدفه اراضی برای تعیین محل بهینه کاربری‌های اراضی است. مواد و روش‌ها: در این پژوهش تلاش شده که با استفاده از روش‌های بهینه‌سازی مدل زیست‌محیطی که سازگار با شرایط اجتماعی و اقتصادی حاکم بر حوزه آبخیز است برایاستفاده بهتر، حفظ و احیای منابع طبیعی موجود ارائه شود. به همین منظور از یک مدل تک‌هدفه برنامه‌ریزی خطی با رویکرد زیست‌محیطی برای بهینه‌سازی کاربری اراضی و از یک مدل بهینه‌سازی چندهدفه برای تخصیص بهینه منابع استفاده شد. نتایج و بحث: پس از جمع‌آوری و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و ورود آنها به مدل بهینه‌سازی تک‌هدفه برنامه‌ریزی خطی، ابتدا یک مدل ریاضی که مساحت بهینه کاربری‌های اراضی در حوضه را تعیین می‌کند توسعه داده شد و سپس با استفاده از مدل بهینه‌سازی مکانی چندهدفه تخصیص چندهدفه اراضی موقعیت بهینه کاربری‌های اراضی تعیین شد. مدل ترکیبی ارائه‌شده یک مدل کارآمد است زیرا قادر به تعیین همزمان مساحت و موقعیت مکانی کاربری‌های اراضی است. نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهند که مدل ترکیبی ارائه‌شده می‌تواند مبنایی برای مدیریت صحیح منابع باشد و تا حدود 12 درصد فرسایش خاک را کاهش و حدود 96 درصد سود را افزایش دهد.
