لاله آموزگار؛ جمشید قربانی؛ مریم شکری؛ سید حسن زالی
دوره 12، شماره 4 ، دی 1393
چکیده
ترکیب و تنوع گونه‌ای پوشش‌گیاهی مراتع تحت تاثیر عوامل محیطی مختلف بویژه خصوصیـات خاک می‌باشد. در بخش‌هایی از مناطق جلگه‌ای استان مازندران به‌دلیل وجود شرایط خاص، خاک منطقه شور است که محدودیت‌هایی را برای استقرار پوشش‌گیاهی ایجاد می‌کند. در این مطالعه ارتباط پوشش‌گیاهی و خاک در بخشی از مراتع جلگه‌ای ناحیه رویشی هیرکانی در ...
بیشتر
ترکیب و تنوع گونه‌ای پوشش‌گیاهی مراتع تحت تاثیر عوامل محیطی مختلف بویژه خصوصیـات خاک می‌باشد. در بخش‌هایی از مناطق جلگه‌ای استان مازندران به‌دلیل وجود شرایط خاص، خاک منطقه شور است که محدودیت‌هایی را برای استقرار پوشش‌گیاهی ایجاد می‌کند. در این مطالعه ارتباط پوشش‌گیاهی و خاک در بخشی از مراتع جلگه‌ای ناحیه رویشی هیرکانی در شهرستان بهشهر در استان مازندران بررسی شد. پوشش‌گیاهی در امتداد ترانسکت صد متری و در پلات‌های یک متر مربعی نمونه‌برداری شد. نتایج آنالیز خوشه‌ای سبب تفکیک شش تیپ گیاهی در منطقه گردید. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که شاخص‌های تنوع و غنای گونه‌ای تیپ گیاهی Artemisia sieberi-Medicago rigidula و Halocnemum strobilaceum-Juncus maritimus به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر اجتماعات بود. نتایج آنالیز RDA نشـان داد که شوری، بافت خاک و رطوبت از جمله مهم‌ترین خصوصیات خاک هستند که بر پراکنش تیپ‌های گیاهی منطقه اثر دارند. به‌طوری‌که افزایش شوری، آهک و درصد سیلت خاک سبـب استقرار تیپ‌های Salicornia europaea-Spergularia marina و Halocnemum strobilaceum-Juncus maritimus می‌شود. در خاک‌های با شوری کم‌تر اما مرطوب‌تر با کربـن آلی بیشتر و بافت رســی تیپ‌های Aeluropus littoralis و Hordeum marinum-Plantago psyllium مستقر شدند. کاهش شوری و رطوبت خاک دو تیپ Juncus maritimus و Artemisia sieberi-Medicago rigidula را درپی داشته است.
پرویز غلامی؛ جمشید قربانی؛ مریم شکری
دوره 9، شماره 4 ، تیر 1391
چکیده
تبدیل اکوسیستم های طبیعی به اکوسیستم های ساده تر که به واسطه تغییر در نوع کاربری آن ها می باشدمی تواند باعث تغییر در ساختار و عملکرد اکوسیستم های گردد. بانک بذر موجود در خاک اراضی مرتعی منبعی از بذرهای زنده بوده که نتیجه تجمع و ماندگاری بذر در خاک می باشد و این ذخیره بذر در صورت فراهم بودن شرایط مناسب قادر به جوانه زنی و ایجاد جوامع گیاهی ...
بیشتر
تبدیل اکوسیستم های طبیعی به اکوسیستم های ساده تر که به واسطه تغییر در نوع کاربری آن ها می باشدمی تواند باعث تغییر در ساختار و عملکرد اکوسیستم های گردد. بانک بذر موجود در خاک اراضی مرتعی منبعی از بذرهای زنده بوده که نتیجه تجمع و ماندگاری بذر در خاک می باشد و این ذخیره بذر در صورت فراهم بودن شرایط مناسب قادر به جوانه زنی و ایجاد جوامع گیاهی جدید یا کمک به حفظ جامعه گیاهی موجود خواهد بود. با توجه به اهمیت موضوع و نبود اطلاعات کافی درخصوص بانک بذر خاک، این مطالعه سعی دارد تاتنوع زیستی بانک بذر موجود در خاک را در یک اکوسیستم مرتعی قرق شده و دو منطقه مرتعی مجور که یکی زیر کشت غلات و دیگری پس از سالیان زراعت رها شده مورد بررسی قرار دهد. نمونه گیری بانک بذر خاک در دو عمق صفر تا 5 و 10- 5 سانتی متری صورت پذیرفت . در این مطالعه اثرات تبدیل ساده سازی اکوسیستم های مرتعی بر شاخص های تنوع و غنای گونه ای و صفات عملکردی بانک بذر خاک مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش شاخص های تنوع زیستی و صفات عملکردی بانک بذر خاک در سه منطقه قرق، دیمزار رها شده و دیمزار در حال کشت مورد مقایسه قرار گرفت که حاکی از معنی دار شدن اثر ساده سازی بر شاخص های مذکر است. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تنوع گونه ای و برخی صفات عملکردی بانک بذر خاک در مناطق مختلف اخلاف معنی داری با هم دیگر دارند. منطقه قرق از نظر کلیه شاخص های تنوع گونه ای بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده و منطقه زراعی در حال کشت کمترین مقدار را داراست. همچنین دیمزار رها شده با دو منطقه دیگر اختلاف معنی داری نداشتند. علاوه بر این برخی صفات عملکردی نظیر یک ساله ها، تروفیت ها ، گندمیان و پهن برگان علفی به طور معنی داری از منطقه قرق به دیمزار کاهش پیدا کردند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ساده سازی اکوسیستم های مرتعی باعث کاهش تنوع زیستی می گردد ولی مدیریت صحیح اراضی زراعی رها شده می تواند سبب بازگشت و احیای تنوع زیستی به سطحی برابر با منطقه قرق گردد و به نظر می رسد در وضعیت موجودپتانسیلی از گونه های مرتعی جهت احیا و بازگرداندن تنوع زیستی بانک بذر وجودداشته باشند.
