محمد رضا مثنوی؛ هادی سلطانی فرد
دوره 4، شماره 2 ، دی 1385
چکیده
شناخت ماهیت پیچیده جهان ودرک فرآیندها و روابط میان اجزاء آن همواره یکی از اهداف علوم معاصر بوده است. از سویی پیچیدگی جهان در تضاد با سادگی قوانین فیزیکی قرار دارد. در دهه های اخیر بررسی این روابط و مطالعه آنها در شکل جدیدی از علوم ارائه گردیده است که توانسته ماهیت این فرایندها را توجیه نماید. اگرچه درک این رفتارها منجر به وضع قوانین ...
بیشتر
شناخت ماهیت پیچیده جهان ودرک فرآیندها و روابط میان اجزاء آن همواره یکی از اهداف علوم معاصر بوده است. از سویی پیچیدگی جهان در تضاد با سادگی قوانین فیزیکی قرار دارد. در دهه های اخیر بررسی این روابط و مطالعه آنها در شکل جدیدی از علوم ارائه گردیده است که توانسته ماهیت این فرایندها را توجیه نماید. اگرچه درک این رفتارها منجر به وضع قوانین جدیدی نشده است اما ره یافت حاصل از آن مفاهیم فیزیک و ریاضیات کلاسیک را به چالش کشیده است. در دهه های آخر قرن بیستم مطالعه رفتارهای غیر خطی و پویای سیستم ها و نتایج حاصل از آنها در قالب تئوری آشوب و نهایتا پیچیدگی ارائه و منجر به درک عمیق تری از قوانین حاکم بر جهان شده است. در این میان پیچیدگی بواسطه ارتباط تنگاتنگ با تئوری آشوب، اغلب مفاهیم ارائه شده در این تئوری را بسط داده و مجموعه حاصل از آن را در قالب تئوری پیچیدگی ارائه کرده است. در این رویکرد، برخلاف پندارهای پیشین چنین انگاشته می شود که قوانین یا رفتارهای ساده می توانند در بسط و تکرار خود منجر به بروز رفتارهای بسیار پیچیده شوند. درعین حال رفتارهای پیچیده در نتیجه تعاملات میان سیستم پیچیده و محیط پیرامون آن حاصل می شوند. در مجموعه سیستم های موجود سیستم های اکولوژیک از اهمیت خاصی برخوردارند زیرا عامل مهمی در برقراری و تعادل چرخه حیات محسوب می گردند. سیستم های اکولوژیک بخش عمده ای از طبیعت پیرامون ما را تشکیل می دهند که شناخت فرآیندها و مکانیسم های حاکم و درک ماهیت روابط میان اجزای آنها می تواند رهیافت مناسبی از چگونگی ساز و کار سیستم های پیچیده فراهم آورد. سیمای سرزمین و به عبارتی دیگر منظر یکی از این سیستم های اکولوژیک به شمار می رود که با توجه به ویژگی های خود قادر است در مقابله با تغییرات پارامترهای محیطی و اختلالات وارده به آن پاسخ مناسبی ارائه نماید. شناخت این فرآیندها می تواند ره یافت مناسبی ازمکانیسم های موجود در سیستم های اکولوژیک فراهم آورد و در نهایت زمینه مناسبی را برای شناخت عملکرد سیستم های پیچیده و در سطحی بالاتر ، سیستم های زنده و رفتارهای اجتماعی و سازمانی آنها فراهم آورد.
