محمد رضا افشون؛ ناصر مهردادی
چکیده
سابقه و هدف: اکسیداسیون زون های کانی سازی شده سولفیددار طی فرآیند هوازدگی در اثر واکنش های بیولوژیکی و شیمیایی تشدید شده و زهاب اسید ی ) AMD ) 1 حاصله سبب آزادسازی و تحرک عناصر فلزی سمی و سنگین از سنگ مادر و تمرکز آن ها در محیط خاک یا آب می شو د . زهاب اسیدی تولید شده در دامپ باطله معدنی مس سونگون وارد جریان های سطحی موجود در منطقه می گردد ...
بیشتر
سابقه و هدف: اکسیداسیون زون های کانی سازی شده سولفیددار طی فرآیند هوازدگی در اثر واکنش های بیولوژیکی و شیمیایی تشدید شده و زهاب اسید ی ) AMD ) 1 حاصله سبب آزادسازی و تحرک عناصر فلزی سمی و سنگین از سنگ مادر و تمرکز آن ها در محیط خاک یا آب می شو د . زهاب اسیدی تولید شده در دامپ باطله معدنی مس سونگون وارد جریان های سطحی موجود در منطقه می گردد که می تواند آسیب های محیط زیستی به دنبال داشته باشد . هدف این مقاله ، بررسی ویژگی های کمی و کیفی زهاب اسیدی تولید شده در معدن مس سونگون و بررسی انواع سیستم های تصفیه و پیشنهاد سیستم بهینه می باشد .مواد و رو ش ها: نمونه برداری از زهاب اسیدی از پاشنه باطله های معدن مس سونگون دره پخیر در 7 نوبت جمع آوری و برای آنالیز به آزمایشگاه شرکت عمران زیست آزما منتقل شد. در زمان نمونه برداری برای پارامترهای اسیدیته، سولفات و )TDS(2، از بطری جنس پلی پروپیلن به ظرفیت 200 سی سی استفاده شد و برای نمونه برداری از فلزها ی سنگین )مس، آهن و منگنز( بطری از جنس ) HDPE ) 3 به ظرفیت 250 سی سی و سپس به منظور پایدار سازی از اسید نیتریک غلیظ استفاده گردید. دبی جریان با استفاده از مولینه و به روش سنجش جریان (جریان سنج و سطح مقطع جریان) انجا م شده است . پارامترهای دما و pH با استفاده از دستگاه مولتی متر مارک LOVIGAE مدل LOVIBOND150 با دقت 14 - 0 در محل اندازه گیری شده است. میزان اسیدیته با روش تیتراسیون، پارامتر TDS با دستگاه مولتی متر مارک LOVIGAE مدل LOVIBOND150 با دقت 14 - 0، پارامتر سولفات به روش اسپکتوفتومتری با دستگاه HACH مدل DR2800 و با دقت 70 - 2 مورد اندازه گیری قرار گرفت. فلزهای سنگین (مس، آهن و منگنز) به وسیله دستگاه جذب اتمی مارک VARIAN مدل 400 به روش شعله اندازه گیری شد که میزان دقت برای پارامتر مس، آهن و منگنز به ترتیب 5 - 005 / 0 ، 10 - 02 / 0 و 2 - 01 / 0 می باشد .نتایج و بحث : نتایج به دست آمده از نمونه برداری ها نشان دهنده درجه آلودگی بالایی از پارامترهای pH ، سولفات، مس و منگنز در بیشتر نمونه ها می باشد. مقادیر بالای این عناصر می تواند سبب بالا رفتن خطر آلودگی جدی در جریان های سطحی باشد که زهاب اسیدی به آن تخلیه می گردد. بنابراین کنترل و تصفیه زهاب اسیدی معدن مس سونگون قبل از تخلیه به محیط ضروری است .نتیجه گیری: به منظور تصفیه زهاب اسیدی دو سیستم تصفیه فعال و غیر فعال وجود دارد . انواع مختلفی از سیستم های تصفیه فعال و غیرفعال به تنهایی یا با ترکیب با یکدیگر راهکارهای مناسبی برای حذف فلزها ی سنگین از زهاب اسیدی معدن ها می باشد. انتخاب این سیستم بستگی به ترکیب شیمیایی زهاب ا سیدی ، نوع ماده معدنی و شرایط توپوگرا فی و آب و هوا ، pH ، ا سیدیته ، بار اسیدی ، دبی و فعال بودن معدن دارد. با توجه به فعال بودن معدن، اسیدیته 1600 میلی گرم در لیتر، بارگذاری اسید 68 / 4423 کیلوگرم بر رو ز ، pH =3.94 و دبی 32 لیتر بر ثانیه سیستم تصفیه فعال به روش DAOS پیشنهاد شده که روش پیشنهادی شامل مرحله های خنثی سازی با مواد شیمیایی، اکسیداسیون با روش های مختلف و در نهایت رسوب دهی می باشد.
