الناز اسدی؛ ابوالفضل دیلمی؛ علی کرامت زاده
چکیده
سابقه و هدف: طی دهه های اخیر رشد اقتصادی جهان و روند صنعتی شدن موجب افزایش مصرف انرژی شده است. بخش زیادی ازافزایش تقاضای انرژی از منابع فسیلی تأمین می شود و مصرف آنها انتشار گازهای گلخانه ای و آلوده شدن هوا را به همراه دارد. بعد از انقلاب صنعتی فعالیت های ا نسان و آلودگی های ناشی از این فعالیت ها، مقدار گازهای گلخانه ای را به طور غیرطبیعی ...
بیشتر
سابقه و هدف: طی دهه های اخیر رشد اقتصادی جهان و روند صنعتی شدن موجب افزایش مصرف انرژی شده است. بخش زیادی ازافزایش تقاضای انرژی از منابع فسیلی تأمین می شود و مصرف آنها انتشار گازهای گلخانه ای و آلوده شدن هوا را به همراه دارد. بعد از انقلاب صنعتی فعالیت های ا نسان و آلودگی های ناشی از این فعالیت ها، مقدار گازهای گلخانه ای را به طور غیرطبیعی افزایش داده و محیط-زیست کشورها را با آسیب جدی مواجه کرده است. در این راستا، هدف پژوهش، حاضر شناخت و بررسی عامل های مؤثر بر میزان انتشار گاز کربن دی اکسید به عنوان سنجه ای برای کیفیت محیط زیست و آلودگی هوا است .مواد و رو ش ها: در مطالعه حاضر ابتدا با استفاده از آزمون های ایم، پسران و شین و لوین، لین و چو مانایی متغیرها و سپس با کمکآزمون های پدرونی و کائو وجود هم انباشتگی بین متغیرهای مدل مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت با استفاده از تحلیل هم انباشتگی پانلی و برآوردگرهای حداقل مربعات معمولی کاملا اصلاح شد ه و حداقل مربعات معمولی پویا رابطه بلندمدت بین انتشار کربن دی اکسید با متغیرهای تولید ناخالص داخلی، درصد استفاده از انرژی تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر، آزادسازی تجاری، درصد شهرنشینی و توسعه مالی برای یازده کشور عمده انتشار دهنده 2CO طی دوره زمانی 2000 تا 2015 بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل و برآورد مدل از بسته نرم افزاری Eviews10 استفاده شده است .نتایج و بحث: با توجه به این که متغیرهای الگو بنابر آزمون های ریشه واحد ایم، پسران و شین و لوین، لین و چو جواب یکسانی در موردمانایی متغیرها در سطح گزارش ندادند، برای پرهیز از وجود رگرسیون کاذب در تخمین ها، هم انباشتگی بین متغیر وابسته و متغیرهایمستقل مورد بررسی قرار گرفت . نتایج آزمون های هم انباشتگی کائو و پدرونی گویای وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته مدل بود. همچنین آزمون های چاو و هاسمن نشان دادند که مدل حاضر، مدل پانل با اثرات تصادفی می باشد. در مرحله آخر برآورد مدل با استفاده از برآوردگرهای حداقل مربعات معمولی به طورکامل اصلاح شده و حداقل مربعات معمولی پویا معنی داری تمام متغیرهای مورد بررسی بر میزان انتشار کربن دی اکسید ثابت شد. بر این اساس متغیرهای تولید ناخالص داخلی، درصد استفاده از انرژی تجدیدناپذیر تأثیر مثبت و همچنین متغیرهای آزادسازی تجاری، توسعه مالی، درصد شهرنشینی و درصد استفاده از منابع انرژی تجد یدپذیر تأثیر منفی بر میزان انتشار 2CO در کشورهای چین، ایالات متحده آمریکا، هند، روسیه، ژاپن، آلمان، ایران، عربستان سعودی، کره جنوبی، کانادا و برزیل دارند . همچنین بررسی کشش متغیر وابسته نسبت به متغیرهای مستقل در هر دو مدل حداقل مربعات معمولی به طور کامل اصلاح شده و حداقل مربعات معمولی پویا نشان داد که متغیر سرانه تولید ناخالص داخلی بیشترین تأثیر را در افزایش انتشار کربن دی اکسید و متغیر شهرنشینی بیشترین اثر کاهشی را بر میزان انتشار این گاز گلخانه ای دارند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر و بررسی رابطه متغیر وابسته با متغیرهای مستقل مدل ، عامل هایی مانند وضع قوانین سخت گیرانه مانند مالیات بر کربن، به کارگیری تکنولوژی نوین، تسهیل قوانین مربوط به اعمال تعرفه و گمرک کالا و خدمات، حرکت به سوی اقتصاد با ز و همچنین استفاده از ا نرژی های پاک از قبیل انرژی بیوگاز، انرژی خورشیدی و انرژی باد در کاهش انتشار 2CO بسیار مؤثر می باشند.
