حسین مومنی؛ محمدرضا شیری؛ اسلام مجیدی هروان؛ محمود خسروشاهلی
چکیده
سابقه و هدف: برای سازگاری در مقابل تغییرات آب و هوایی، پایداری سیستم های کشاورزی نقش کلیدی را دارند. شواهد زیادی وجوددارد که مشخص می کند با تغییر شرایط محیطی، تنوع زیستی می تواند سبب افزایش ثبات فرایندهای اکوسیستمی گردد. بنابراین کارآیی برنامه های اصلاح نیازمند درک صحیحی از عکس العمل ارقام اصلاح شده به محیط های با شرایط اقلیمی و خاکی ...
بیشتر
سابقه و هدف: برای سازگاری در مقابل تغییرات آب و هوایی، پایداری سیستم های کشاورزی نقش کلیدی را دارند. شواهد زیادی وجوددارد که مشخص می کند با تغییر شرایط محیطی، تنوع زیستی می تواند سبب افزایش ثبات فرایندهای اکوسیستمی گردد. بنابراین کارآیی برنامه های اصلاح نیازمند درک صحیحی از عکس العمل ارقام اصلاح شده به محیط های با شرایط اقلیمی و خاکی متفاوت می باشد. بنابراین این تحقیق، به منظور بررسی پاسخ هیبریدهای جدید ذرت دانه ای نسبت به شرایط متفاوت محیطی و تعیین پایداری عملکرد دانه آنها انجام گرفت.مواد و روش ها: این بررسی با استفاده از 16 هیبرید ذرت دانه ای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در هفت منطقه باشرایط اقلیمی و جغرافیایی متفاوت در سال 1397 محیط، تجزیه پایداری با × به اجرا درآمد. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل هیبرید استفاده از دو روش چند متغیره AMMI و GGE biplot انجام شد، تا پایدارترین و پرمحصول ترین هیبریدها شناسایی شوند.نتایج و بحث: براساس نتایج مدل AMMI ، فقط دو مؤلفه اصلى اول مدل AMMI2) AMMI و AMMI1 ) معنی دار شدند و 53 / 68 درصد محیط را توجیه نمود. براساس آماره های مدل × تغییرات اثر متقابل ژنوتیپ AMMI ) SPCA1 و ASV ) هیبریدهای شماره 16 ( SC704 ) و 1 ( KLM77002/3-1-1-1-1-1-1-3 × K18 ) به عنوان هیبریدهایى با پایداری بالاتر انتخاب شدند. نتایج انجام تجزیه پایداری با روش GGE biplot گویای توجیه 5 / 71 درصد از کل تغییرات عملکرد دانه، با دو مؤلفه اول و دوم GGE biplot بود. هیبریدهای شماره 16 SC704) ،) 1(KLM77002/3-1-1-1-1-1-1-3 × K18) و 14KLM77029/8-1-1-1-2-2-2 × B73) ( به عنوان هیبریدهایى با پایداری بالاتر با روش گرافیکی GGEbiplot انتخاب شدند.نتیجه گیری: به طورکلی براساس عملکرد دانه و تحلیل پایداری با روش های مختلف هیبریدهای شماره 16SC704) ( و 1 KLM77002/3-1-1-1-1-1-1-3 × K18) ( به ترتیب با عملکرد دانه 76 / 12 و 72 / 11 تن در هکتار به عنوان پایدارترین و پرمحصول ترین هیبریدها با سازگاری عمومی بالایی بودند و می توانند مورد کشت در کشور قرار گیرند. بررسى بایپلات 1 همبستگى بین منطقه ها نشان داد که بردارهای محیطى کرمانشاه، اصفهان و شیراز و همچنین منطقه های مغان و میاندوآب بسیار نزدیک به هم بوده، بنابراین این محیط ها در رتبه بندی و گروه بندی هیبریدها شبیه هم بودند. همچنین منطقه های کرمان و کرج از نظر تفکیک هیبریدها مشابهت کمتری با سایر منطقه ها داشتند. بنابراین با توجه قدرت تفکیک بالای هیبریدها در منطقه های شیراز، میاندوآب، کرمان و کرج توصیه می شود جهت صرفه جویی در هزینه آزمایش ها در سال های آتی به جای هفت منطقه، آزمایش ها در این چهار منطقه انجام پذیرد.
