پروانه شاطری؛ صادق صالحی؛ منصور شریفی؛ رضاعلی محسنی
چکیده
سابقه و هدف: سازگاری با تغییرات آب و هوایی و تغییر رفتارهای مرتبط با انرژی جهت کاهش گرمایش جهانی از ضروریات جوامع امروزی است که بدون مشارکت همه جانبه مردم و گروه ها از جمله سازمان های مردم نهاد محیط زیستی امکان پذیر نخواهد بود. مشکلات متعدد محیطزیستی و دشواری مدیریت شهری در این زمینه در شهرهای بزرگی چون تهران ضرورت گسترش ...
بیشتر
سابقه و هدف: سازگاری با تغییرات آب و هوایی و تغییر رفتارهای مرتبط با انرژی جهت کاهش گرمایش جهانی از ضروریات جوامع امروزی است که بدون مشارکت همه جانبه مردم و گروه ها از جمله سازمان های مردم نهاد محیط زیستی امکان پذیر نخواهد بود. مشکلات متعدد محیطزیستی و دشواری مدیریت شهری در این زمینه در شهرهای بزرگی چون تهران ضرورت گسترش این سازمان ها را نمایان تر می کند، زیرا توسعه سازمان های مردم نهاد منجر به گسترش مشارکت و افزایش سرعت تصمیم سازی در حوزه محیط زیست خواهد شد. در این راستا، شناخت دلایل و انگیزه های افراد از عضویت در سازمان های مردم نهاد محیط زیستی به عنوان هدف اصلی تحقیق حاضر، می تواند به گسترش این نوع سازمان ها جهت دستیابی به توسعه پایدار گردد. پژوهش های پیشین در این زمینه، بسیار اندک و غالباً با رویکرد کمّی انجام شده اند.مواد و روش ها: رویکرد این پژوهش تفسیرگرایی است و با استفاده از نظریه زمینه ای انجام شده است . مشارکت کنندگان بر اساس نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی به تعدا د 20 نفر از اعضای سازمان های غیردولتی محیط زیستی شهر تهران در سال 98-1397 انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با استفاد ه از مراحل کُدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مفاهیم حاصل از کُدگذاری، تبدیل به خرده مقولات و مقولات شد و مدل پارادایمی استخراج شده در چهار بخش شامل: شرایط علّی، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها می باشد که پیرامو ن پدیده مرکزی شکل گرفت.نتایج و بحث: تحلیل داده ها نشان داد که شرایط علّی اثرگذار بر انگیزه های اعضا از مشارکت در سازمان های غیردولتی محیط زیستیبراساس دلیل های فردی(شخصی) مانند (تجارب حسی و طبیعت گرایی، رشته تحصیلی و نگرش استعلایی)، علاقه مندی به فعالیت های محیط زیستی و کسب شأن و منزلت اجتماعی می باشد. همچنین شرایط مداخله گر مؤثر بر پدیده شامل: محدودیت های ساختاری (شکننده بودن محیط زیست، وجود نداشتن بستر لازم برای فعالیت های مدنی و .. .)، ارز ش ذاتی محیط زیست و همجواری (محل سکونت فرد با طبیعت و مجاورت شغلی) هستند. افزون بر این، نتایج تحقیق نشان داده است که راهبردهای اتخاذ شده توسط کنش گران در دو بخش کوتاه مدت وبلندمدت عبارتند از: فعالیت های نمادین، انتقاد، توان افزایی اعضا، جذب متخصصان، رویکرد علمی در برنامه ها و مشاوره به برنامه ریزان،شبکه سازی روابط و تعامل و خرد جمعی. در نهایت، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پیامدهای اتخاذ این راهبردها، اثرگذاری افقی وعمودی، تباد ل علمی و مدیریت اجرایی، مرجعیت و رشد و توسعه کمی و کیفی سمن ها است.نتیجه گیری: انگیزه اصلی و محوری اعضا از مشارکت در سازمان های غیردولتی محیط زیستی، دغدغه های محیط زیستی می باشد. اعضا در راستای رسیدن به این مهم با علاقه، به تأسیس سازمان غیردولتی و یا به عضویت و مشارکت در آن روی می آورند تا ضمن توسعه روابط درو ن گروهی و بین گروهی بتوانند بسترسازی لازم برای تغییر رفتارها و کاهش یا حل مشکل ها ی محیط زیستی را فراهم نمایند. افزون براین، مطالعه دلایل و انگیزه های اعضا از مشارکت در سازمان های غیردولتی محیط زیستی، می تواند ساز و کارهای جذب سایرین جهت توسعه و گسترش این سازمان ها را فراهم آورد .
