پروانه شاطری؛ صادق صالحی؛ منصور شریفی؛ رضاعلی محسنی
چکیده
سابقه و هدف: سازگاری با تغییرات آب و هوایی و تغییر رفتارهای مرتبط با انرژی جهت کاهش گرمایش جهانی از ضروریات جوامع امروزی است که بدون مشارکت همه جانبه مردم و گروه ها از جمله سازمان های مردم نهاد محیط زیستی امکان پذیر نخواهد بود. مشکلات متعدد محیطزیستی و دشواری مدیریت شهری در این زمینه در شهرهای بزرگی چون تهران ضرورت گسترش ...
بیشتر
سابقه و هدف: سازگاری با تغییرات آب و هوایی و تغییر رفتارهای مرتبط با انرژی جهت کاهش گرمایش جهانی از ضروریات جوامع امروزی است که بدون مشارکت همه جانبه مردم و گروه ها از جمله سازمان های مردم نهاد محیط زیستی امکان پذیر نخواهد بود. مشکلات متعدد محیطزیستی و دشواری مدیریت شهری در این زمینه در شهرهای بزرگی چون تهران ضرورت گسترش این سازمان ها را نمایان تر می کند، زیرا توسعه سازمان های مردم نهاد منجر به گسترش مشارکت و افزایش سرعت تصمیم سازی در حوزه محیط زیست خواهد شد. در این راستا، شناخت دلایل و انگیزه های افراد از عضویت در سازمان های مردم نهاد محیط زیستی به عنوان هدف اصلی تحقیق حاضر، می تواند به گسترش این نوع سازمان ها جهت دستیابی به توسعه پایدار گردد. پژوهش های پیشین در این زمینه، بسیار اندک و غالباً با رویکرد کمّی انجام شده اند.مواد و روش ها: رویکرد این پژوهش تفسیرگرایی است و با استفاده از نظریه زمینه ای انجام شده است . مشارکت کنندگان بر اساس نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی به تعدا د 20 نفر از اعضای سازمان های غیردولتی محیط زیستی شهر تهران در سال 98-1397 انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با استفاد ه از مراحل کُدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مفاهیم حاصل از کُدگذاری، تبدیل به خرده مقولات و مقولات شد و مدل پارادایمی استخراج شده در چهار بخش شامل: شرایط علّی، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها می باشد که پیرامو ن پدیده مرکزی شکل گرفت.نتایج و بحث: تحلیل داده ها نشان داد که شرایط علّی اثرگذار بر انگیزه های اعضا از مشارکت در سازمان های غیردولتی محیط زیستیبراساس دلیل های فردی(شخصی) مانند (تجارب حسی و طبیعت گرایی، رشته تحصیلی و نگرش استعلایی)، علاقه مندی به فعالیت های محیط زیستی و کسب شأن و منزلت اجتماعی می باشد. همچنین شرایط مداخله گر مؤثر بر پدیده شامل: محدودیت های ساختاری (شکننده بودن محیط زیست، وجود نداشتن بستر لازم برای فعالیت های مدنی و .. .)، ارز ش ذاتی محیط زیست و همجواری (محل سکونت فرد با طبیعت و مجاورت شغلی) هستند. افزون بر این، نتایج تحقیق نشان داده است که راهبردهای اتخاذ شده توسط کنش گران در دو بخش کوتاه مدت وبلندمدت عبارتند از: فعالیت های نمادین، انتقاد، توان افزایی اعضا، جذب متخصصان، رویکرد علمی در برنامه ها و مشاوره به برنامه ریزان،شبکه سازی روابط و تعامل و خرد جمعی. در نهایت، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پیامدهای اتخاذ این راهبردها، اثرگذاری افقی وعمودی، تباد ل علمی و مدیریت اجرایی، مرجعیت و رشد و توسعه کمی و کیفی سمن ها است.نتیجه گیری: انگیزه اصلی و محوری اعضا از مشارکت در سازمان های غیردولتی محیط زیستی، دغدغه های محیط زیستی می باشد. اعضا در راستای رسیدن به این مهم با علاقه، به تأسیس سازمان غیردولتی و یا به عضویت و مشارکت در آن روی می آورند تا ضمن توسعه روابط درو ن گروهی و بین گروهی بتوانند بسترسازی لازم برای تغییر رفتارها و کاهش یا حل مشکل ها ی محیط زیستی را فراهم نمایند. افزون براین، مطالعه دلایل و انگیزه های اعضا از مشارکت در سازمان های غیردولتی محیط زیستی، می تواند ساز و کارهای جذب سایرین جهت توسعه و گسترش این سازمان ها را فراهم آورد .
صادق صالحی؛ هادی ابراهیمی
چکیده
سابقه و هدف: در برنامه های توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ا یران همواره بر منطقی کردن مصرف انرژی ازجمله مصرف آب تأکید شده است. طرح دانش آموزی نجات- معروف به طرح داناب- از سوی آموزش و پرورش و با مشارکت سازمان آب منطقه ایاستان مازندران با هدف ارتقاء دانش آب و نیز مصرف بهینه آب توسط دانش آموزان به اجرا درآمده است. از بین ...
بیشتر
سابقه و هدف: در برنامه های توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ا یران همواره بر منطقی کردن مصرف انرژی ازجمله مصرف آب تأکید شده است. طرح دانش آموزی نجات- معروف به طرح داناب- از سوی آموزش و پرورش و با مشارکت سازمان آب منطقه ایاستان مازندران با هدف ارتقاء دانش آب و نیز مصرف بهینه آب توسط دانش آموزان به اجرا درآمده است. از بین گروه های مختلف اجتماعی،دانش آموزان نقش مهمی در زمینه مصرف آب ایفاء می کنند. با توجه به نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در شکل دهی رفتار دانش آموزان،تحقق حاضر تلاش نمود تا ضمن بررسی وضعیت دانش آب در بین دانش آموزان، به مطالعه و بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر پیش بینی رفتار مصرف آب آنان نیز بپردازد. مواد و روش ها: از نظر روش‌شناسی، تحقیق حاضر با استفاده از روش پیمایش در میان دانش آموزان دوره متوسطه اول در مناطق شهری بهشهر، نکا، ساری، بهشهر، گلوگاه، آمل و قائم‌شهر در استان مازندران انجام شد. برای انتخاب نمونه‌ها از روش نمونه‌گیری احتمالی استفاده شد و بر اساس فرمول کوکران، تعداد 501 دانش آموز به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. دادههای حاصل از تحقیق با استفاده از نرم افزار آماری ویژه علم اجتماعی مورد توصیف و تجزیه‌و تحلیل قرار گرفت. نتایج و بحث: نتایج حاصل از دادههای تحقیق حاضر نشان دادند که فرض رابطه بین عوامل فرهنگی (دانش محیط زیستی، ارزش محیط زیستی، نگرش نسبت به منابع آب، باورهای دینی) و پیش بینی رفتار مصرف آب دانش آموزان مورد تایید تجربی قرارگرفته است و تنها رابطه دانش محیط زیستی با پیش بینی رفتار مصرف آب تایید نشده است. همچنین، نتایج تحقیق نشان داد که فرض رابطه بین عوامل اجتماعی (مشارکت مدنی) و پیش بینی رفتار مصرف آب دانش آموزان مورد تایید تجربی قرارگرفته است. فرض رابطه بین عوامل نهادی (کنترل رسمی، کنترل غیررسمی) و پیش بینی رفتار مصرف آب دانش آموزان نیز در تحقیق حاضر مورد تایید تجربی قرارگرفته است. نهادها، شیوه‌های اساسی فعالیت اجتماعی هستند که اکثریت اعضای یک جامعه معین از آنها پیروی میکنند درواقع شامل هنجارها و ارزش‌هایی هستند که تعداد بسیاری از مردم با آنها همنوایی میکنند. آنها شیوه‌های رفتاری هستند که به‌وسیله ضمانت اجرایی نیرومند حمایت می‌شوند و در طول زمان شکل ثابت و پایداری را نیز به همراه دارند. بر این اساس، می‌توان اذعان نمود که متغیرهای نهادی (کنترل رسمی، کنترل غیررسمی) بر پیش بینی رفتار مصرف آب در بین دانش آموزان مؤثر است. در ارتباط با فرضیه تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین متغیرهای زمینه‌ای (پایگاه اقتصادی- اجتماعی، سن) و پیش بینی رفتار مصرف آب دانش آموزان، نتایج حاصل از دادههای این تحقیق رابطه بین متغیرهای زمینه‌ای (پایگاه اقتصادی- اجتماعی) و پیش بینی رفتار مصرف آب دانش آموزان را تایید می‌نماید، اما رابطه سن و پیش بینی رفتار مصرف آب دانش آموزان را مورد تایید تجربی قرار نگرفت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت که متغیرهای مستقل باورهای دینی مصرف آب، کنترل غیررسمی، نگرش نسبت به محدودیت آب، ارزش محیط زیستی، کنترل رسمی، مشارکت مدنی و پایگاه اجتماعی با متغیر وابسته رفتار مصرف آب رابطه معنی‌دار داشته‌اند. همچنین متغیر مستقل باورهای دینی مصرف آب، بیشترین همبستگی را با متغیر وابسته رفتار مصرف آب دارد.
صادق صالحی؛ عاطفه غلامدوست اشکیکی
دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1392
چکیده
زیستگاه های تالابی یکی از با اهمیتترین اکوسیستمهای طبیعی کره زمین هستند که از دیرباز نقش به سزایی در توسعه جوامع اطراف خود ایفا کردهاند. با توجه به اهمیت تالابها، کنوانسیون حفاظت از تالابها در 13 بهمن 1349 در شهر رامسر شکل گرفت. از جمله تالاب ه ای ثبتشده در این کنوانسیون، تالاب انزلی است که تالاب آب شیرین محسوب شده و بیش از یک میلیون نفر ...
بیشتر
زیستگاه های تالابی یکی از با اهمیتترین اکوسیستمهای طبیعی کره زمین هستند که از دیرباز نقش به سزایی در توسعه جوامع اطراف خود ایفا کردهاند. با توجه به اهمیت تالابها، کنوانسیون حفاظت از تالابها در 13 بهمن 1349 در شهر رامسر شکل گرفت. از جمله تالاب ه ای ثبتشده در این کنوانسیون، تالاب انزلی است که تالاب آب شیرین محسوب شده و بیش از یک میلیون نفر در محدوده این تالاب کار یا زندگی میکنند. با توجه به نقش مردم در حفاظت از تالابها، تحقیق میزان آگاهی، » حاضر درصدد پاسخ به این سؤال اساسی است که شناخت و رفتار افراد ذی نفع، در ارتباط با مد یریت مشارکتی تالاب از نظر روش شناسی، در تحقیق حاضر از روش «؟ انزلی چقدر است پیمایشی استفاده شده و نمونههای مورد بررسی ر ا ذینفع ان تالاب شکل میدهند. دادههای تحقیق با استفاده از آزمونهای آماری مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج به دست آمده نشان می دهد که برخلاف انتظار، میزان شناخت جامعه محلی از مدیریت مشارکتی بیشتر از میزان شناخت کارمندان ادارات دولتی است . از دیگر نتایج این تحقیق این است که جامعه محلی به نقش مهمی که میتوانند در حفظ و احیای تالاب داشته باشند آگاه نیستند؛ در حالی که کارمندان ادارات دولتی نقش زیادی برای جامعه محلی متصورند. این یافته ها در شرایط فعلی تالاب که همیاری هر دو گروه مورد نیاز است، بسیار قابل توجه و البته هشداردهنده است.
