آذر فاریابی؛ حمیدرضا متین فر؛ سید کاظم علوی پناه؛ علی اکبر نوروزی
چکیده
سابقه و هدف: الگوریتم سنجه گردوغبار آئروسل بر اساس اندازه‌گیری در طول‌موج‌های دیپ بلو (412 نانومتر)، آبی (440 نانومتر) و موج‌کوتاه IR ( 2130 نانومتر( با استفاده از مشاهده های مودیس(MODIS) توسعه داده‌شده است. اندازه گیری هایی که در بخش کوتاه طول‌موج مرئی مانند بخش دیپ بلو یا فرابنفش صورت گرفته است. بخوبی قادر به شناسایی ریز ...
بیشتر
سابقه و هدف: الگوریتم سنجه گردوغبار آئروسل بر اساس اندازه‌گیری در طول‌موج‌های دیپ بلو (412 نانومتر)، آبی (440 نانومتر) و موج‌کوتاه IR ( 2130 نانومتر( با استفاده از مشاهده های مودیس(MODIS) توسعه داده‌شده است. اندازه گیری هایی که در بخش کوتاه طول‌موج مرئی مانند بخش دیپ بلو یا فرابنفش صورت گرفته است. بخوبی قادر به شناسایی ریز گرد در ناحیه های بیابانی می باشد. بدین‌وسیله با استفاده از امواج کوتاه محدوده مرئی بازیابی اطلاعات توده‌های ریز گرد بویژه در منطقه های بیابانی با دقت بالایی صورت گرفت. منطقه های غرب و جنوب غرب ایران بدلیل مجاورت با بیابان کشورهای مجاور، همواره در معرض سامانه های گردوغباری قرارگرفته است. با توجه به اینکه پیش‌ازاین بیشتر سنجه های طیفی مطرح شده برای شناسایی گردوغبار بر اساس اندازه گیری های سنجه های ماهوارهای برای منطقه های بیابانی آزمون و اجراشده است، این سنجه ها و حد آستانه مربوط به آن‌ها برای منطقه های با توپوگرافی پیچیده تر نیاز به بررسی های بیشتر و دقیق تری دارند. ازاین‌رو در منطقه های غرب و جنوب غرب ایران که شرایط کوهستانی با تنوع پوشش گیاهی حکم‌فرماست، لازم است روش های شناسایی گردوغبار، آزمون و ارزیابی شوند. مواد و روش ها: محدوده مورد پژوهش شامل استان‌های خوزستان، ایلام و کرمانشاه می‌باشد. این منطقه مساحتی حدود 107307 کیلومترمربع را پوشش می دهد. در این مطالعه از داده های MODIS L1B از ماهواره Aqua برای روزهای گرد و غباری ۱۸ می و 25ژوئن سال 2013 و 2015 استفاده گردید. قبل از انجام محاسبات طیفی بر روی محصول های مختلف مادیس باید داده‌های این سنجنده پیش‌پردازش شوند. پیش‌پردازش های انجام‌شده شامل تصحیح هندسی تصاویرها، ژئورفرنس کردن، ماسک ابر و آب با ENVI و توسط ماژول conversion Tool است. پس از پیش پردازش (ژئورفرنس کردن, جدا کردن محدوده مورد مطالعه, و ماسک آب و پوشش ابر) از داده های ماهواره ای، رادیانس طیفی TOA بازیابی شده با استفاده از داده های ماهوارهای با توجه به شرایط نور خورشید برای هر طول موج نرمالیزه شده است. نتایج و بحث: به طور کلی، مشخص شد که تمام نقشه های AOD با استفاده از روش مستقیم، توزیع مکانی بسیار خوب الگوی آئروسل محلی در مقایسه با روش های دیگر را نشان داد. واضح است نقشه AOD بازیابی شده از طیف L1B میتواند نشان دهد که توزیع مکانی AOD محلی بسیار واضح است،. الگوریتم سنجه DAI شبیه‌سازی وابستگی طیفی بالای اتمسفر در منطقه طول‌موج آبی برای شرایط مختلف سطح و جو با یک نسخه‌برداری کاملاً تست‌شده از کد انتقال تابشی-6S می باشد. این سنجه، مشابه سنجه AI بوده که سنجه غبار آلودگی می‌باشد که ازجمله محصول های سنجنده TOMS بوده که از ابزارهای قابل‌اعتماد در ارتباط با اندازه گیری‌های ذرات معلق بر فراز اقیانوس‌ها، تمام سطح های مختلف زمین و همچنین ابرها بشمار می‌رود. نتیجه گیری: برخلاف برخی از الگوریتم‌های تشخیص گردوغبار که با استفاده از اندازه‌گیری‌ها در باند مادون‌قرمز حرارتی انجام می‌شود، مزیت این الگوریتم استفاده از وابستگی طیفی پراکندگی ریلی، بازتاب سطح و جذب گردوغبار موجود در هوا برای تشخیص گردوغبار می‌باشد. مزیت استفاده از اندازه‌گیری در منطقه طول‌موج آبی (410 تا 490 نانومتر) برای بازیابی خواص نوری آئروسل می باشد.
