زمین‌شیمی محیط‌زیستی چشمه‌های آب گرم بندرعباس، جنوب ایران

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زمینشناسی محیطزیستی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشیارگروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

3 دکتری زمینشناسی- رسوب شناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور ،تهران

4 استادیار دانشکده محیطزیست و انرژی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

چکیده

منطقه بندرعباس در استان هرمزگان دارای چشمه‌های آب گرم متعددی است. این چشمه‌ها از نظر ساختاری در زون زاگرس چین‌خورده و در سنگ‌های آهکی متعلق به کرتاسه تا میوسن قرار دارند. نمونه‌برداری از آب چهارچشمه آب گرم و یک چشمه آب سرد، در دو نوبت فروردین و شهریورماه 1392، جهت بررسی زمین‌شیمی محیط‌زیستی آن‌ها انجام گردید. درجه حرارت آب، pH،Eh  و هدایت‌الکتریکی در مظهر چشمه‌ها اندازه‌گیری شدند. تجزیه شیمیایی آب چشمه‌ها جهت تعیین غلظت عناصر اصلی و جزئی با روش ICP-OES انجام گردید. عناصری از قبیل جیوه، آرسنیک، بیسموت و آنتیموان با روش فلوئورسانس اتمی و با دقت ppb اندازه‌گیری شد. غلظت عناصر جزئی در آب چشمه‌ها بیش از حد مجاز استاندارد محیط‌زیستی است. غلظت اورانیوم، توریوم و عناصر نادر خاکی در آب چشمه‌ها بالا می‌باشد. مطالعات هیدروژئوشیمیایی بیان‌گر غلظت بالای کلراید در آب چشمه‌ها است. تیپ و رخساره چشمه‌های آب گرم و آب سرد از نوع کلروره سدیک است و به صورت جوششی همراه با گاز H2S از زمین خارج می‌شوند. منشاء‌یابی چشمه‌های گرم بندرعباس نشان داده‌است که این چشمه‌ها از یک مخزن هیدروترمال قدیمی منشاء گرفته و غلظت بالای کلراید، نشان‌دهنده عمیق بودن این مخزن می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Environmental geochemistry of Bandar Abbas thermal springs, S of Iran

نویسندگان [English]

  • Giti Firouzi 1
  • Mohammad Yazdi 2
  • Pedram Navy 3
  • Aida Bayati 4
1 MSc. Student of Environmental Geology, Faculty of Environment and Energy, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran
2 Associated Prof., Department of Geology, Faculty of Earth Sciences, Shahid BeheshtiUniversity, Tehran
3 PhD Geologist in Geological Survey of Iran (GSI), Tehran
4 Assistant Prof., Faculty of Environment and Energy, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran
چکیده [English]

Bandar Abbas, Hormozgan province has an area with numerous hot springs.The Springsis located in FoldedZagros geological zone, and the host rocks of the springs are Cretaceous to Miocene limestones. Water samples from four hot springs and one cold spring were collected in two times, April (wet condition) and September (dry condition) 2013, In order to evaluate their environmental geochemistry. Temperature, pH, Eh and electrical conductivity (EC) were measured on site. Major and trace elements were analyzed by ICP-OES method. Also, elements such as Hg, As, Bi and Sb were measured by using atomic fluorescence method at detection limit of ppb. Trace elements are relatively high from environmental standards. Concentrations of U, Th and REE in springs water is high. Hydro geochemical studies indicate that high concentration of chloride in the water springs. The hydro chemical facies of hot and cold springs are NaCl and H2S gas boiling type. Genesis of the thermal springs indicate that these springs was derived from an ancient hydrothermal\source and high concentrations of chloride, indicating the high depth of the source.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Thermal spring
  • Geochemistry
  • Environmental
  • Bandar Abbas
  1. . Ghafoori M R. Knowledge of mineral water and mineral springs Iran, Publications of Thehran University; 2003; p.386. [In Persian]
  2. . Aghanabati S A,Geology of Iran. third edition, Publications Geological Survey of Iran (GSI), 2010; p.583. [In Persian]
  3. . Statistical Yearbook of the Hormozgan province; 2008; [In Persian]
  4. . Moini M. Geological map of Bandar-e-Khamir, scale 1:100,000. National Iranian Oil Company, Exploration Directorate. Endorsed By Goodarzi M; 2005; Unpublished
  5. . Aghanabati S A, Geology and mineral potential of the Hormozgan province, Journal of Geology; 2009; Volume 15,2,p.18-28, [In Persian]
  6. . Gharabeili Gh R. Geological map of Fin, scale 1:100,000, National Iranian Oil Company, Exploration Directorate. Endorsed by Seifi R, Goodarzi M; 2005; Unpublished
  7. . Cody A D, Geodiversity of geothermal fields in the Taupo Volcanic Zone,DOC Research & Development Series 281, Science & Technical Publishing,New Zealand; 2007; p. 71.
  8. . Piper A M. A graphical procedure in the geochemical interpretion of Water analysis. Transaction of the American, Geophysical Union 25; 1944; 913- 923pp .
  9. . Schoeller H. Les eaux souterraines, Masson & Cie, Paris; 1962; 642pp
  10. . WHO,Guidelines for drinking-water quality, second addendum.Vol.1, Recommendation, 3th edition; 2008; ISBN 978 92 4 154760 4. World Health Organization.
  11. . WHO, Guidelines for drinking-water quality, World Health Organization. Fourth edition,Geneva; 2011; pp. 315-318
  12. . Han D M, Liang X, Jin M G, Currell M J, Song X F, Liu C M. Evaluation of hydrochemical characteristics and mixing behavior in the Daying and Qicun geothermal systems, Xinzhou Basin, Journal of Volcanology and Geothermal Research, 2010, 189, 92–104
  13. . Modabberi S, Jahromi Yekta S. Environmental geochemistry and sources of potentially toxic elements in thermal springs in the Sabalan volcanic field, NW Iran. Environmental Earth Sciences Journal. Published online 27 July 2013, Springer. DOI 10.1007/s12665-013-2660-0
  14. . Giggenbach W F. Chemical techniques in geothermal exploration;Application of geochemistry in geothermal reservoir development (D’Amore,F., Ed.), UNITAR/UNDP Center on Small Energy resources, Rome; 1991; pp.119-142.
  15. . Shahbeig A. Mineral and thermal water, Geological Survey of Iran(GSI); 1993; [In Persian]
  16. . Muhwezi D K. The Potential Relationship Of Some Geothermal Fields In Uganda; 2009; Reports, Orkustofnun, Grensasvegur 9, Number 20.
  17. . O’Brien J M. Hydrogeochemical Characteristics of the Ngatamariki Geothermal Field and a Comparison with the Orakei Korako Thermal Area, Taupo Volcanic Zone, New Zealand. Master of Science in Geology; 2010; p.168.
  18. . Kipng’ok J, Kanda I. Introduction to geochemical mapping; 2011; Oct. 27 – Nov. 18.