تعیین ویژگی و شاخص کیفیت آب رودخانة کُر

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

1 محقق پسادکتری زیست محیطی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شیراز، شیراز

2 استاد بخش علوم زمین، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شیراز، شیراز

3 استادیار دانشکده علوم پایه، دانشگاه خوارزمی، تهران

چکیده

رودخانه کُر مهم‌ترین رودخانة دائمی استان فارس در جنوب غرب ایران می‌باشد. این رودخانة نقشی کلیدی در عرضة آب برای مصارف مختلف کشاورزی، صنعتی و شهری در استان فارس ایفا می‌کند. در چند دهة اخیر توسعة فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی در اطراف این رودخانه موجب افزایش بار آلودگی آن شده است. این مقاله به بررسی کیفیت آب رودخانة کُر و عمده­ترین استفادة آن، آبیاری، می­پردازد. برای این منظور پنج پارامتر مؤثر کیفیت آب در آبیاری شامل؛ رسانایی الکتریکی (EC)، محتوای سدیم (Na) و کلر (Cl)، نسبت جذب سدیم (SAR)، بی­کربنات (HCO3) و غلظت هشت فلز سنگین؛ آرسنیک (As)، کادمیم (Cd)، کرُم (Cr)، مس (Cu)، مولیبدن (Mo)، نیکل (Ni)، سرب (Pb) و روی (Zn) در 25 ایستگاه مختلف در طول رودخانة کُر در اردیبهشت 1390 اندازه­گیری و بررسی شد. تکنیک شاخص کیفیت آب (WQI) مقدار واحدی از چند پارامتر کیفیت آب در یک موقعیت و زمان مشخص را محاسبه می‌کند. هدف این تکنیک بیان مختصر و جامع تعداد زیاد پارامترهای کیفیت آب می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از پارامترهای کیفیت آب، شاخص کیفیت آب آبیاری (IWQI) در طول رودخانه محاسبه و روند تغییرات آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد وضعیت آلودگی در بخش‌هایی از رودخانة کُر از دیدگاه زیست‌محیطی نگران­کننده است و برای جلوگیری از فروکاهی بیشتر کیفیت رودخانة کُر پایش پیوسته بر ورودی­های مختلف رودخانة کُر ضرورت دارد.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Characterization and Quality Index of Kor River Water

نویسندگان [English]

  • Vahideh Sheykhi 1
  • Farid Moore 2
  • Atta Sakeri 3
1 Post Doc Researcher of Environmental Geology, Departmentof Earth Sciences, Faculty of Sciences, Shiraz University, Shiraz
2 Professor, Department of Earth Sciences, Faculty of Sciences, Shiraz University, Shiraz
3 Assistant, Faculty of Sciences, Kharazmi University, Tehran
  1. Wetzel G.W. Limnology: Lake and River [1
  2. Ecosystems. Academic Press, New York. 2001.
  3. -42
  4. APHA. Standard methods for examination of water and wastewater. American Public Health Association, New York.
  5. Ayers R.S, and Westcot D.W. "Water quality for agriculture", FAO Irrigation and Drainage Paper; 1985; No.(29), Rev.(1), U.N. Food and Agriculture Organization, Rome.
  6. Bahri F, Saibi H. Characterisation, classification, and evaluation of some groundwater samples in the Mostaganem area of northwestern Algeria. Arab J Geosci; 2010; 3:79–89.
  7. Bhatti M.T, Latif M. Assessment of Water Quality of a River Using an Indexing Approach During The Low-Flow Season. Journal of Irrigation and Drainage; 2011;60(1): 103-114.
  8. Caboi R, Cidu R, Fanfani L, Lattanzi P, Zuddas P. Environmental mineralogy and geochemistry of the abandoned Pb–Zn Montevecchio–Ingurtosu mining district, Sardinia, Italy. Chron Rech Min; 1999;534:21–28.
  9. Ficklin D, Plumee GS, Smith K.S, McHugh J.B. Geochemical classification of mine drainages and natural drainages in mineralized areas. In: Kharaka YK, Maest AS (eds) Water–Rock Interaction, Water Rock Interaction. 1992;4:381–384.
  10. Gowd S.S, Govil P.K. Distribution of heavy metals in surface water of Ranipet industrial area in Tamil Nadu, India. Environ Monit Assess; 2008; 136:197–207.
  11. Horton R.K. An index number for rating water quality. Journal of Water Pollution Control Federation; 1965;37(3): 300-306.
  12. Huang F, Wang X, Lou L, Zhou Z, Wu J. Spatial variation and source apportionment of water pollution in Qiantang River (China) using statistical techniques. Water Res;2010;44:1562–1572.
  13. Kabata-Pendias A, Mukherjee A.B. Trace elements from soils to humans. Springer, Berlin; 2009. p.550.
  14. Kumar A, Dua A. Water quality index for assessment of water quality of river Ravi at Madhopur (India). Global Journal of Environmental Sciences; 2009;8(1):49-57.
  15. Marini M.F, Piccolo M.C. Water quality for supplementary irrigation in the Quequeqen Salado river basin (Argentin). Papeles de Geografia; 2004; 39:157-172.
  16. Muthanna M.N. Quality Assessment of Tigris River by using Water Quality Index for Irrigation Purpose. European Journal of Scientific Research;2011;57(1):15-28.
  17. Okonkwo J.O, Mothiba M. Physico-chemical characteristics and pollution levels of heavy metals in the rivers in Thohoyandou, South Africa. Journal of Hydrology; 2005; 308: 122–127.
  18. Raju N.J. Hydrogeochemical parameters for assessment of groundwater quality in the upper Gunjanaeru River basin, Cuddapah District, Andhara Pradesh, South India. Environ Geol; 2006;52:1067–1074
  19. Reza R, Singh G. Heavy metal contamination and its indexing approach for river water. Int J Environ Sci Technol ; 2010;7(4):785–792.
  20. Seigel F.R. Environmental Geochemistry of Potentially Toxic Metals. Springer Verlag Berlin Heidelberg; 2002. p : 218.
  21. Simsek C, Gunduz. IWQ Index: A GIS Integrated Technique to Assess Irrigation Water Quality". Journal of Environmental Monitoring and Assessment; 2007;128: 277-300.
  22. Weiner E.R. Application of Environmental Chemistry: a Practical guide for Environmental Professionals. Florida: LEWIS Publishers; 2000.p. 276.
  23. Wetzel G.W. Limnology: Lake and River Ecosystems. Academic Press, New York. 2001. 15-42.
  24. WHO. Guidelines for drinking-water quality, Recommendations, 3rd edn. Word Health Organization, Genev; 2006.