آلودگی و منشأ هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقه ایدر آب سطحی و پساب کلانشهر اصفهان

مر, فرید; خبازی, سامان; کشاورزی, بهنام; سراجی, محمد

آلودگی و منشأ هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقه ایدر آب سطحی و پساب کلانشهر اصفهان

نوع مقاله : Original Articles

نویسندگان

¹ استاد گروه علوم زمین، دانشکده علوم زمین، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز

² دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز

³ استادیار گروه علوم زمین، دانشکده علوم، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز

⁴ دانشیار دانشکده شیمی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

به منظور بررسی آلودگی آبهای سطحی و پسابها به هیدروکربنهای در شعاع 60 کیلومتری از مرکز شهر (PAHs) آروماتیک چندحلقه ای اصفهان، تعداد 18 نمونه آب و پساب برداشت شد . بالاترین غلظت در نمون ۀ پساب بعد از تصفیه خانه کارخانه فولاد PAHs مجموع PAH 04/3 مشاهده شد. منشأ احتمالی ترکیبات μg/l مبارکه، با غلظت تخریب » براساس نسبت های ایزومری مختلف در اکثر نمونه ها سرطان زا و غیر PAHs تعیین شد. نیمرخ عرضی مجموع « گرمایی 1 سرطان زا در ایستگاههای نمونهبرداری نشان می دهد که در بیشتر نمونه ها غلظت ترکیبات سرطان زا در مقایسه با ترکیبات غیر سرطانزا در نمونه ها براساس فراوانی حلقه ها PAHs بالاتر است . ترکیب به ترتیب، چهار حلقهای، سه حلقه ای، پنج و شش حلقه ای و دوحلقه ای در نمونه های آب و پساب PAHs تعیین شد. سمناکی بالقوه ترکیبات تعیین شد. محاسبۀ ضریب همبستگی پیرسون TEQ براساس ضریب نمونه های آب و پساب نشان می دهد که PAHs بین ترکیبات مختلف ترکیبات دارای حلقههای برابر همبستگی خوبی با یکدیگر دارند . تجزیۀ خوشه ای نمونه های آب و پساب نیز نشان می دهد که منشأ نمونهها در سه خوشه اصلی جای میگیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Contamination and Source of Polycyclic Aromatic Hydrocarbon in Water and Wastewater of Isfahan Metropolis

نویسندگان [English]

Farid Moore ¹
Saman Khabazi ²
Behnam Keshavarzi ³
Mohammad Saraji ⁴

¹ Professor, Department of Earth Sciences, Faculty of Science, Shiraz University.

² MSc. Student, Environmental Geology Department of Earth Sciences, Shiraz University.

³ Assistant Professor, Department of Earth Sciences, Faculty of Science, Shiraz University.

⁴ Associate Professor, Department of Chemistry, University of Technology, Isfahan.

چکیده [English]

In order to examine polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) contamination in surface water and wastewater of Isfahan metropolis, 18 samples were collected sixty kilometers from the center of Isfahan City. The highest level of Total PAH (Σ PAH) occurred in treated wastewater, discharged by wastewater treatment plant of Mobarake steel plant (3.04μg/l). Based on different isomer ratio in most of the samples, pyrolysis was considered to be the possible source of PAH compositions. Profiles of the total carcinogenic and non-carcinogenic PAHs in sampling stations showed that in most samples the concentration of carcinogenic compounds was higher than that of non-carcinogenic ones. PAHs composition, according to the number of rings, displayed the following trend: 4 rings >3 rings> 5, 6 rings > 2 rings. The potentially toxic PAH compositions, in water and wastewater samples, were assessed using TEQ. Pierson correlation coefficient of PAHs in water and wastewater samples indicates that compositions, having the same number of rings, displayed good correlation. Cluster Analysis of water and wastewater samples indicated that the samples belong to three main clusters.