بررسی فونستیک مورچه‌ها (Hymenoptera: Formicidae) در شیراز و حومه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم جانوری، دانشکده علوم و فناوریهای زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 گروه زیست شناسی و زیست فناوری دریا و آبزیان، دانشکده علوم و فناوری های زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سابقه و هدف:
مورچه‌ها، شناخته‌شده‌ترین حشرات اجتماعی هستند که تأثیر قابل‌توجهی بر اکوسیستم‌های محل زندگی خود می‌گذارند. نقش این حشرات در تغییرات فیزیکی و شیمیایی خاک و متقابلا اثر آنها بر گیاهان، میکروارگانیسم‌ها و دیگر موجودات زنده خاک انکارناپذیر است. شرایط اقلیمی گسترده و تنوع بالای زیستگاه‌ها در ایران باعث حضور گونه‌های گیاهی و جانوری بسیار متنوعی در این منطقه شده است. فون خانواده Formicidae در ایران تا کامل شدن فاصله‌ی زیادی دارد و تاکنون تعداد 213 گونه از 32 جنس و 4 زیرخانواده گزارش شده است.
مواد و روش‌ها:
در این تحقیق برای بررسی فونستیک مورچه‌های شهر شیراز، این شهر را به 18 ایستگاه مطالعاتی با شرایط اکولوژیکی متفاوت تقسیم کرده و نمونه‌برداری از ایستگاه‌ها در زمان‌ها و دفعات برابر و در سه فصل بهار، تابستان و پاییز انجام شد. نمونه‌های جمع‌آوری‌شده، پس از انتقال به شیشه‌های حاوی الکل 70%، با استفاده از استریومیکروسکوپ و کلیدهای شناسایی معتبر تا حد جنس و گونه شناسایی شدند. گونه‌های شناسایی‌شده مورد تائید برایان تیلور از انجمن حشره‌شناسی سلطنتی لندن قرار گرفت. اثرات عوامل محیطی (ارتفاع، درصد مواد آلی خاک (TOM)، دما، رطوبت هوا، رطوبت خاک، pH خاک و دانه‌بندی خاک) بر غنای گونه‌ای در ایستگاه‌های مطالعاتی ثبت و در محیط نرم‌افزار SPSS22 مورد آزمون رگرسیون خطی قرار گرفتند.
نتایج و بحث: نتایج شناسایی منجر به معرفی 19 گونه از 13 جنس و 3 زیرخانواده به شرح زیر شد:Subfamily 1,Dolichoderinae: Tapinoma simrothi Krausse, 1911              Subfamily 2,Formicinae: Camponotus (Tanaemyrmex) xerxes Forel, 1904; Camponotus (Myrmosericus) armenaicus Arnol'di, 1967; Camponotus (Tanaemyrmex) aethiops (Latreille, 1798); Camponotus (Tanaemyrmex) sanctus Forel, 1904; Cataglyphis nodus (Brullé, 1833); Cataglyphis frigidus  subspecies persicus (Emery, 1906); Lepisiota semenovi (Ruzky, 1905); Lasius turcicus Santschi, 1921; Paratrechina vividula (Nylander, 1846)Subfamily 3,Myrmicinae: Cardiocondyla persiana Seifert, 2003; Crematogaster sp. (sp undet cf Safariyan, 2014); Messor melancholicus Arnol’di, 1977; Messor syriacus Thomé, G., 1969; Messor rufotestaceus (Foerster, 1850);  Monomorium kusnezowi  Santschi, 1928; Pheidole pallidula (Nylander, 1849); Pheidole teneriffana Forel, 1893; Tetramorium davidi Forel, 1911نتیجه ­گیری: جز گونه‌های T.simrothi، C.frigidus، C.persiana،M.rufotestaceus و P.teneriffana سایر آن ها برای اولین بار از استان فارس و همچنین گونه‌های T.simrothi و P.teneriffana برای اولین بار از شهرستان شیراز گزارش می‌شوند.
نتیجه گیری:
بررسی داده‌های آماری آزمون رگرسیون خطی در محیط نرم‌افزار SPSS22 بیانگر ارتباط معنی‌دار pH خاک با غنای گونه‌ای جوامع مورچه‌ها است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ant’s faunistic investigation (Hymenoptera:Formicidae) in Shiraz vicinity

نویسندگان [English]

  • Roshanak Torabi 1
  • Shahrokh Pashaei Rad 1
  • Mohammad Reza Shokri 2
1 Department of Animal Sciences and Biotechnology, Faculty of Biological Sciences, Shahid Beheshti University,Tehran, Iran
2 Department of Marine Biology and Biotechnology, Faculty of Biological Sciences, Shahid Beheshti University,Tehran,Iran
چکیده [English]

Introduction:
Ants are the most well-known social insects that have a significant impact on the ecosystems of their habitat. The role of these insects in the physical and chemical changes of the soil and their interaction with plants, microorganisms and other living organisms is undeniable. Iran with extensive climate conditions and diverse of habitats, has vast variety of plants and animals specie. Family Formicidae fauna in Iran is far from complete and yet 213 species of 32 genera and 4 subfamilies has been reported.
Materials and methods:
The present investigation deal with the study of ant fauna in Shiraz city. The area was divided into 18 study sites with different ecological factors. Samples were collected equally in times and numbers in the spring, summer and fall season 2014. Collected species were transferred to 70% alcohol and identified with the help of stereomicroscope and available keys. The identified specimens were confirmed by Professor Brian Taylor in Royal Entomological Society of London in England. Ecological condition effects(as altitude, soli sedimentary organic matter (TOM), temperature, air humidity, soil humidity, soil pH and soil grading) on species richness were collected from study sites and analyzed by linear regression test using SPSS22.
Results and discussion:
Among the identified specimens, 19 species belonging to 13 genera of 3 subfamilies were identified which are as below:  Subfamily Dolichoderinae: Tapinoma simrothi Krausse, 1911  Subfamily Formicinae: Camponotus (Tanaemyrmex) xerxes Forel, 1904; Camponotus (Myrmosericus) armenaicus Arnol'di, 1967; Camponotus (Tanaemyrmex) aethiops (Latreille, 1798); Camponotus (Tanaemyrmex) sanctus Forel, 1904; Cataglyphis nodus (Brullé, 1833); Cataglyphis frigidus  subspecies persicus (Emery, 1906); Lepisiota semenovi (Ruzky, 1905); Lasius turcicus Santschi, 1921; Paratrechina vividula (Nylander, 1846)Subfamily Myrmicinae: Cardiocondyla persiana Seifert, 2003; Crematogaster sp. (sp undet cf Safariyan, 2014); Messor melancholicus Arnol’di, 1977; Messor syriacus Thomé, G., 1969; Messor rufotestaceus (Foerster, 1850);  Monomorium kusnezowi  Santschi, 1928; Pheidole pallidula (Nylander, 1849); Pheidole teneriffana Forel, 1893; Tetramorium davidi Forel, 1911Conclusion: All the identified species except T.simrothi, C.frigidus, C.persiana, M.rufotestaceus and P.teneriffana were recorded for the first time from Fars Province and the species T.simrothi and P.teneriffana were recorded for the first time from Shiraz City.
Conclusion: Statistical analysis using linear regression in SPSS22 shows a significant difference between pH and species richness of ant communities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hymenoptera
  • Ant
  • Fauna
  • Shiraz
  • E cological factors
  • Species richness

مراجع

  1. Agosti, D. and Collingwood, C.A., 1987. A provisional list of the Balkan ants (Hym. Formicidae) with a key to the worker caste. Key to the worker caste, including the European species without the Iberian. Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft. 60, 261-293.
  2. Ardeh, M., 1994. Study on systematic and behavioral specialty of ants of Karaj region.MSc. Thesis, Tehran University, Tehran. Iran.
  3. Bolton, B., 2003. Synopsis and classification of Formicidae, American Entomological Institute.
  4. Bolton, B. and Ficken, L., 1994. Identification guide to the ant genera of the world. Cambridge Univ Press. 222.
  5. Bolton, B., Alpert, G., Ward, P. and Naskrecki, P., 2006. Bolton's Catalogue of Ants of the World. Harward University Press Cambridge, MA.
  6. Brown Jr, W.L., 2000. Diversity of ants. Ants: standard methods for measuring and monitoring biodiversity. 45-79.
  7. Collingwood, C., 1985. Hymenoptera: Fam. Formicidae of Saudi Arabia. Fauna of Saudi Arabia. 7, 230-302.
  8. Collingwood, C.A. and Agosti, D., 1996. Formicidae (Insecta: Hymenoptera) of Saudi Arabia. Fauna of Saudi Arabia. 15, 300-385.
  9. Firouzi, F., Pashaei Rad, S., Hossein Nezhad, S. and Agosti, D., 2011. Four new records of ants from Iran: (Hymenoptera: Formicidae). Zoology in the Middle East. 52, 71-78.
  10. Folgarait, P.J., 1998. Ant biodiversity and its relationship to ecosystem functioning: a review. Biodiversity & Conservation. 7, 1221-1244.
  11. Hölldobler, B. and Wilson, E.O., 1990. The ants: Harvard University Press.
  12. Jetter, K., Hamilton, J. and Klotz, J., 2002.Eradication costs calculated: Red imported fire ants threaten agriculture, wildlife and homes. California Agriculture. 56, 26-34.
  13. Moradloo, S., Fard, R.N., Pashaei Rad, S. and Taylor, B., 2015. Records of ants (Hymenoptera: Formicidae) from Northern Iran. Zoology in the Middle East. 61, 168-1.
  14. Hossein Nezhad, S ., Pashaei Rad, S ., Firouzi, F. and Agosti, D., 2012. New and additional records for the ant fauna from Iran: (Hymenoptera: Formicidae). Zoology in the Middle East. 55, 65-74.
  15. Paknia, O., 2002. Study of fauna and geographical distribution of stinging ants (Hymenoptera: Formicidae) and their medical importance in Lar city (Lar county). Unpublished Master Thesis, Tarbiat Modares University, Tehran.
  16. Paknia, O., Radchenko, A., Alipanah, H. and Pfeiffer, M., 2008. A preliminary checklist of the ants (Hymenoptera: Formicidae) of Iran. Myrmecological News. 11, 151-159.
  17. Paknia, O., Radchenko, A. and Pfeiffer, M., 2010. New records of ants (Hymenoptera: Formicidae) from Iran. Asian Myrmecology. 3, 29-38.
  18. Radchenko, A., 1998. A Key to ants of the genus Cataglyphis Foerster (Hymenoptera, Formicidae) from Asia. Entomological Review. 78, 475-480.
  19. Radchenko, A. and Alipanah, H., 2004. The first record of the subfamily Aenictinae (Hymenoptera, Formicidae) from Iran.
  20. Schlick-Steiner, B.C., Steiner, F.M., Schodl, S. and Seifert, B., 2003. Lasius austriacus sp. n., a Central European ant related to the invasive species Lasius neglectus. Sociobiology. 41, 725.
  21. Schultz, T. and Andersen, A., 2000. The interactions of ants with other organisms.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار